gunthe jamin kharedi vikri मित्रांनो, महाराष्ट्र राज्यात जमीन खरेदीविक्रीसाठी “तुकडे बंदी आणि तुकडे जोड” कायद्याचे महत्व खूप आहे. 15 मार्च 2024 रोजी या कायद्यातील नवा जीआर प्रसिद्ध करण्यात आला आहे. या कायद्याचा उद्देश मुख्यतः जमिनीचे तुकडे कमी करून त्या तुकड्यांना एकत्र आणणे आणि जमिनीची अधिक फलोत्पादकता वाढवणे आहे. शेतकरी, विशेषतः जे छोट्या जमिनीचे तुकडे विकत घेऊ इच्छितात, त्यांनी या कायद्याच्या तरतुदींबाबत माहिती असणे अत्यावश्यक आहे.
काय आहे तुकडे बंदी कायदा ?
तुकडे बंदी कायदा हा जमिनीचे छोटेछोटे तुकडे विकण्यास आणि खरेदी करण्यास मर्यादा आणतो. यामुळे जमिनीचे छोटे तुकडे (जसे की 10 गुंठे किंवा 20 गुंठे) विकणे कमी होते आणि जमिनीचे व्यवस्थापन अधिक चांगल्या प्रकारे करता येते.
15 मार्च 2024 चा नवा जीआर
15 मार्च 2024 च्या जीआर मध्ये काही महत्वाच्या बदलांचा समावेश आहे:
1. शेतरस्ते आणि घरकुल जागा जर शेतकऱ्यांना विहिरीजवळची जागा, रस्ता किंवा घरकुलासाठी जमिनीची गरज असेल, तर जिल्हाधिकारी परवानगीने 5 गुंठे पर्यंत जमीन विकत घेऊ शकता.
2. परवानगी प्रक्रिया सुधारणा जिल्हाधिकारी परवानगीसाठी लागणाऱ्या दस्तावेजांमध्ये काही सुलभता करण्यात आली आहे.
3. नवीन शुल्क तुकड्याच्या किमतीच्या 5% नजराना शुल्काने दस्त नोंदणी करता येईल.
अर्ज प्रक्रिया
जमिनीचे छोटे तुकडे खरेदीसाठी अर्ज करायचा असल्यास खालील प्रक्रिया आहे:
1. जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज जमीन खरेदीसाठी अर्ज करताना अर्जासोबत विहिरीसाठी पाच गुंठे किंवा घरकुलासाठी 2 गुंठे पर्यंत जमिनीची माहिती द्या.
2. प्रमाणपत्रे जमा करा अर्जासोबत भूजल सर्वेक्षण आणि विकास प्रमाणपत्र, तहसीलदार अहवाल आवश्यक असतो.
3. जिल्हाधिकारी मान्यता अर्ज प्रक्रियेनंतर जिल्हाधिकारी कार्यालयाने मंजुरी दिल्यानंतर 5% नजराना शुल्क भरून दस्त नोंदणी करावी लागते.
गुंठ जमीन खरेदीविक्रीचे नियम
शेतकऱ्यांना त्यांच्या गरजेप्रमाणे जमीन खरेदीसाठी सरकारकडून काही सवलती दिल्या जातात. विहिरीसाठी, शेतरस्त्यासाठी, किंवा घरकुलासाठी लागणारी जमीन तुकडे बंदीच्या अंतर्गत विकत घेता येते, परंतु त्यासाठी जिल्हाधिकारी परवानगी अनिवार्य आहे.
विहिरीजवळची जमीन खरेदीसाठी अटी:
1. विहिरीसाठी लागणारी जमीन पाच गुंठे पर्यंत खरेदी करता येते.
2. भूजल सर्वेक्षण आणि विकास अभिकरणाचे नाहरकत प्रमाणपत्र आवश्यक असते.
3. जिल्हाधिकारी मंजुरीनंतर सातबाऱ्यावर विहिरीसाठीची नोंद घेतली जाते.
घरकुलासाठी जमीन खरेदी:
काही योजनांमध्ये, विशेषतः घरकुल योजने अंतर्गत, 1000 चौरस फुटापर्यंतची जमीन घरकुलासाठी खरेदी करता येते. या प्रक्रियेसाठी सुद्धा जिल्हाधिकारी कार्यालयातून अर्ज करावा लागतो.
रस्त्यांसाठी जमीन
शेतरस्ता तयार करण्यासाठी तुकडे बंदी कायद्यात सवलत देण्यात आली आहे. शेतकऱ्यांना या रस्त्यासाठीची जमीन खरेदी करता येते परंतु त्यासाठी कच्चा नकाशा आणि संबंधित अहवाल लागतो.
प्रचलित बदल
या कायद्यात वेळोवेळी बदल करण्यात आले आहेत. 2017 मध्ये काही सुधारणा झाल्या ज्यात कोडवा क्षेत्र आणि बायत क्षेत्र यासारख्या विशिष्ट क्षेत्रासाठी 10 ते 20 गुंठे जमिनीचे नियम बदलले होते.
ही माहिती तुकडे बंदी कायद्याच्या नवीन बदलांविषयी आहे. जर आपल्याला 5 गुंठे किंवा 2 गुंठ्यांमध्ये जमीन खरेदीची गरज असेल, तर या प्रक्रियेचा फायदा होऊ शकतो.